En İyi Sporcu Takviyeleri
Sporcu takviyeleri, spor yapan kişilerin besin ihtiyaçlarını karşılamak amaçlı üretilmiştir. Takviye adı verilen bu ürünler spor yapan kişilerin performansını arttırmaya yönelik olup olan vücut şeklini de korumayı sağlar. Sporcu gıda takviyelerinde proteinin yeri oldukça önemlidir. Bu nedenle sporcuların performanslarında ve vücut toparlanmalarında sporcu takviyelerinin önemi büyüktür. Sporcu takviyelerinin birçok çeşidi bulunmaktadır. Bunlar;
1. Whey Proteini
Whey proteini, sporcu takviyesi olarak bilinmekle beraber halk dilinde de peynir üretimi yapılırken ortaya çıkan peynir altı suyu olarak bilinmektedir. Fakat sporcular için whey proteini özel olarak üretimler sonucunda ortaya çıkmıştır. Peynir altı suyu yağından arındırılır ve içeriğindeki protein filtrelerden geçirilip spreylenerek kurutulur. Supplement üreticileri tarafından toz haline getirilerek elde edilir. Bu işlemler uygulanmadan önce süt ürünleri %87 oranında su ve %13 oranında da diğer katı maddeleri içermektedir. Fakat bu oranlar spor yapanlar için oldukça yüksek değerlerdir. Sütün içerisinde bulunan %13 oranındaki katı maddelerin %27’lik kısmı protein barındırmaktadır. Whey proteini de bu kısımdan oluşmaktadır. Sonuç olarak 100 gram süt içerisinde 1 gram az whey proteini bulunur.
2. Kreatin
Kreatin, kas hücrelerimizde bulunan doğal bir maddedir. Ağırlık kaldırma ve yüksek dozlu egzersizler esnasında kasların ihtiyacı olan enerji miktarını üretmesini sağlar. Sporcular ve vücut geliştirme ile ilgilenenler arasında kas kitle endekslerini belirli oranda tutmaya, kuvvetlerini ve egzersiz performanslarını arttırmaya yardımcı olacak sporcu gıda takviyesidir. Kreatin, kas onarımını sağlar, kas büyümesine yardım eder, kasların büyümesine yardımcı olacak hormonların artmasını sağlar, protein yıkımını azaltır ama en önemlisi atp üretmek için kullanılır bu sayede atp ile egzersiz anlarında ya da ağırlık kaldırma gibi spor ortamlarında başlıca enerji kaynağı olur. Kreatin aynı zamanda beyinde yer alan fosfokreatinin depolarının artmasına yardımcı olarak beyin sağlığına katkıda bulunabilir ve bazı nörolojik bulguların önlenmesini sağlayabilir. Supplement grubundan kreatinin kullanımı sonrasında mutlaka bolca su tüketilmelidir. Ve kullanılacak dozun miktarı sporun çeşidine ve zorluğuna göre belirlenmelidir.
3. BCAA
Sporcu enerji takviyelerinden biri olan BCAA’ nın açılımı branched-chain amino acid yani dallı zincir amino asitleri demektir. Dallı zincir amino asitler üç ayrı amino asit grubundan oluşan özel bir supplement grubudur. Lösin, valin ve izolösin amino asitlerinden oluşan BCAA lar vücudun ihtiyacı olan yaklaşık %35-40 oranındaki protein miktarını depolar. Her bir amino asit grubu ayrı bir yeri kontrol etmekle görevlidir. Lösin, vücutta protein sentezini sağlar ve aynı zamanda dokularda meydana gelen rejenerasyonlarda kullanılır. İzolösin, yara oluşumlarında bu süreci hızlandırırarak yaralın çabuk iyileşmesini sağlar. Bunun yanında bağışıklık sistemini destekler ve vücudun ihtiyaç duyduğu birçok hormonun üretilmesinde görevlidir. Valin ise kas proteinlerinin sentezinde, dokuların onarılmasında görev alır. Aynı zamanda enerji seviyelerinin destekçisi olur.
4.Rennet Kazein
Sporcu takviye besinlerinden biri de rennet kazeinlerdir. Süt içerisindeki protein miktarının %80 ini rennet kazein oluşturmaktadır. Kaslar tarafından çok uzun sürede emilim özelliği göstermektedir. Bu en önemli özelliği sayesinde sporcular arasında önemi daha da artmıştır. Emilimi yaklaşık 7-8 saat süren rennet kazeinin uyumadan önce alınması bütün gece boyunca kasların ihtiyacı olan proteini almasını sağlar. Aynı zamanda da kasların egzersiz sonrasında kolayca toparlanması konusunda yardımcı olur. Kazein yüksek oranda kalsiyum içermesinden dolayı diş minelerini aşındırmadan diş sağlığınızı korur.
5.L-Carnitine
L-Carnitine, suda çözülebilen bir bileşik olup yağ asitlerinin mitokondriye iletimini sağlar. Antioksidan özelliği bulunur, yüksek tansiyon, bağışıklık sistemi ve diyabet gibi hastalıkların tedavilerinde yardımcı olur, uygun diyet ve beslenme programı ile kullanıldığında kilo vermede yağ yakımına yardımcı olur, kas yaralanmalarını iyileştirir, ağrıları azaltır, enerji üretiminde önemli rolü bulunduğundan sporcuların dayanıklılığını arttırır aynı zamanda da performanslarında artış sağlar ve kasları güçlendirir. Araştırmalar sonucunda B12 ve C vitaminlerinin takviyesi sonucunda L-Carnitine’ nin emiliminin hızlandığı gözlemlenmiştir. Kardiyovasküler hastalıkları azaltma özelliği bulunur bunun yanı sıra ise lipit mekanizmasında olumlu etkiler göstermede başarılıdır. Bu nedenle diyabet hastalarının tedavisinde kullanımı belirlenmiştir.
6.Maltodekstrin
Maltodesktrin, mısır, buğday, pirinç gibi nişasta içerikli besinlerden üretilen beyaz renkli bir polisakkarit şekerdir. Ancak tat bakımından şeker olmasına rağmen tatlı değildir. Maltodekstrin, kompleks bir karbonhidrat maddesi olup yüksek glisemik bir indekse sahiptir. Yüksek glisemik indeks sayesinde vücuttaki emilimi çok hızlı olmaktadır. Bu nedenle özellikle antrenmanlar sonrasında protein, amino asit ya da kreatin tarzı ürünlerle beraber tüketimi uygundur. Maltodesktrin, aynı zamanda gıdaların içerisine eklenen bir gıda katkı maddesidir. Diğer özellikleri ise içeriğinde bulunan gıdaların raf ömrünün uzatır, gıdaları korur ve bayatlamalarını önler, vücuda enerji verir ve kan şekerinin hızlı artışını sağlar.
7-Glutamin
Sporcu takviye ürünlerinden olan glutamin, fitness ve benzeri diğer spor dalları ile ilgilenenlerin yardımcı besin kaynakları olmuştur. Temel görevi protein yapılarına ulaşmak olan glutamin amino asit gruplarından oluşmaktadır. Aynı zamanda doğal yollar ile vücudunda ürettiği bir yapı olup doku yenilenmesi ve hücre bölünmesi gibi önemli noktalarda etkendir.